Rekuperatory powszechnie wykorzystują działanie zasady przekazywania ciepła pomiędzy substancjami.
Każdy z nas na pewno słyszał o tym, że rekuperatory odzyskują ciepło z powietrza, wody, gruntu itd. Dzieje się to przy użyciu czynników cieplnych, które ciepło to, zgodnie z prawami fizyki, pobierają. Wszystko przebiega sprawnie, ponieważ działa tutaj zasada przekazywana ciepła pomiędzy substancjami, które się ze sobą stykają.
Przekazywanie ciepła, które wykorzystują nowoczesne rekuperatory, jest zasadniczo zjawiskiem prostym, jeśli weźmiemy pod uwagę wyjaśnienia fizyków. W przypadku, gdy pomiędzy dwoma ciałami istnieje różnica temperatur, automatycznie po ich zetknięciu zderzają się ze sobą cząsteczki obu ciał. Podczas tych zderzeń dochodzi do wyrównania temperatury, czyli po prostu do przekazania ciepła substancji o temperaturze niższej.
Tak się właśnie dzieje w rekuperatorach, których czynnik cieplny ma niższą temperaturę niż źródło ciepła. Dzięki temu skutecznie pobiera ciepło i następnie przekazuje je dalej.
Warunkiem przekazywania ciepła pomiędzy substancjami jest ich bezpośrednia styczność. Właśnie dlatego wymienniki ciepła umieszcza są np. głęboko w gruncie lub w zbiornikach wodnych, gdy ich źródłem ciepła jest energia geotermalna lub też wodna.